Tag Archief van: gezond

Vitamine C is een antioxidant  die lichaamscellen beschermt tegen het ontstaan van schade door oxidatie en de mogelijke gevolgen daarvan zoals kanker en hart- en vaatziekten. Ook is vitamine C heel belangrijk voor een goede weerstand. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) vitamine C voor mannen en vrouwen vanaf 14 jaar is 75 milligram. Dat is ongeveer een halve rode paprika of een sinaasappel.

In België hebben ze de ADH van vitamine C onlangs verhoogd naar 120 mg per dag.  Voorheen kregen alleen rokers het advies om minimaal 120 mg vitamine C per dag te gebruiken. Roken zorgt er namelijk voor dat een deel van de binnengekregen vitamine C weer afgebroken wordt. De Belgische gezondheidsraad verhoogt de ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) nu dus ook voor niet rokers. Ze doen dit omdat  steeds meer mensen blootstaan aan stress en vervuiling.

In Nederland geldt die verhoogde aanbeveling officieel niet, maar het is wel aan te raden om minimaal 120 mg vitamine C gebruiken.

Waar zit veel vitamine C in?

Vitamine C zit vooral veel in groente en fruit. Echte vitamine C toppers zijn:

  • Spruitjes
  • Sinaasappels
  • Citroenen
  • Broccoli
  • Kiwi
  • Aardappelen
  • Aardbeien
  • Bloemkool
  • Paprika
  • Zwarte bessen
  • Tomaten

Op de website van het Amerikaanse The Rudd Center for Food Policy & Obesity staat een tijdslijn waarmee je veel belangrijke gebeurtenissen rondom voeding vanaf het jaar 9500 tot nu kunt bekijken. Er staan best wat interessante feitjes op, bijvoorbeeld:

  • 1700: het corset voor dames wordt uitgevonden. Het lijkt dé oplossing te zijn om er slank uit te zien en niet meer te hoeven diëten
  • Eind 18e eeuw:  uit eten gaan in restaurants doet zijn intrede
  • 1835: De Belg Adolphe Quetelet bedenkt de Quetelet Index, ofwel BMI, een schaal die aangeeft of er sprake is van gezond gewicht bij een bepaalde lengte
  • 1937: Dick en Mac Donald openen een hot dog stand in het Amerikaanse Arcadia. Ze noemen het Airdome, wat later Mc Donalds zal worden
  • In 1939 komen de eerste dieetpillen op de markt
  • 1946:  Dr Percy Spencer vindt de magnetron uit
  • 1982:  Diet Coke wordt geïntroduceerd op de Amerikaanse markt; Nederland volgt in 1984

Interessant en leuk om te zien, bekijk zelf ook the evolution of eating.

Bij gezond eten horen ook gezonde snacks en tussendoortjes.  Hoe verleidelijk ook, laat de chips, chocolade en frisdrank in de kast staan. Kies liever iets gezonders.  Heb je geen idee wat lekkere en gezonde snacks zijn?  Hier wat inspiratie voor gezonde hartige en zoete snacks waarmee je het wel redt tot de volgende maaltijd.

Gezonde hartige snacks

  • Schaaltje rauwkost (worteltjes, cherry tomaten) evt. met dip of klein beetje olijfolie
  • Klein handje ongebrande en ongezouten noten
  • Avocado in plakjes met wat peper en zout en kerriepoeder
  • Handje zelfgemaakte popcorn
  • Hardgekookt ei
  • Groentensap, bijvoorbeeld bietensap of zelfgemaakt met de slowjuicer

Gezonde zoete snacks

  • Vers fruit: een banaan,  wat druiven, een appel
  • Zelfgemaakte smoothie van fruit
  • Schaaltje magere yoghurt of kwark
  • Rijstwafel met een halve banaan of wat pindakaas
  • Gedroogd fruit, bijvoorbeeld rozijntjes, dadels of mango. Of wat gojibessen en moerbeien
  • Zelfgemaakt waterijs van vers fruit (let op, geen suiker toevoegen)
  • Zelfgemaakt gezond havermoutkoekje

Een broodje hamburger, frikadel, kroketje of patatje met? Voor veel mensen zijn vette snacks van de snackbar onweerstaanbaar. Ik weet dat er in veel gezinnen sprake is van “zaterdag-patatdag“. Zelf kan ik mij daar niet zo heel veel bij voorstellen. Op zijn tijd vind ik een patatje echt heel lekker, maar wekelijks en dan ook nog eens op een vaste dag in de week…. ik kan mij wel lekkerder eten voorstellen! 

Je gewicht is nooit 100% stabiel.  Afhankelijk van wat je de vorige dag gegeten en gedronken hebt, wel of niet naar het toilet bent geweest etc. ben je de ene dag iets zwaarder dan de andere. Scheelt meestal max 1 tot 2 kilo. Niets om je zorgen over te maken. Je gewicht verschilt meestal ook van seizoen tot seizoen. Veel mensen zijn in de winter bijvoorbeeld een paar kilo zwaarder dan in de zomer.  Hoe komt dat dan precies? Daar gaat dit artikel over.

Moet je in de winter meer eten om warm te blijven?

In de winter is het natuurlijk kouder dan in de zomer. Je zou denken dat je lichaam dan meer zijn best moet doen om je warm te houden en dat je daardoor meer energie nodig hebt. In de praktijk valt dat wel mee. Dat gaat eigenlijk alleen op als je het grootste deel van de dag buiten bent.  De meesten van ons zijn niet de hele dag buiten en zitten vooral lekker binnen. Bovendien hebben we lekkere warme kleren om ons warm te houden. Dus helaas,  veel extra energie heb je niet nodig.

Waarom ben ik dan zwaarder in de winter?

Wat wel waar is is dat veel mensen in de winter trek hebben in typische wintergerechten en dranken. Denk aan stamppotten met een lekkere klont boter er doorheen, , stoof- en ovenschotels en chocolademelk met slagroom. Zwaardere gerechten dus.

Het is eigenlijk heel simpel: eet je meer dan in de zomer, dan slaat je lichaam die extra energie op als vet.  Beweeg je ook nog eens minder dan in de zomer dan wordt de extra ingenomen energie ook niet direct door je  lichaam verbruikt. Je komt aan!

Hoe voorkom je dat je zwaarder wordt in de winter?

Wil je dat voorkomen en toch genieten van al het winter comfort-food? Let op je eten en eet net zo gezond als in de zomer. Blijf ook in beweging. Kijk of je hardlooprondje tijdelijk op een loopband in de sportschool kunt doen of zoek een andere activiteit die in de winter gemakkelijk vol te houden is.  Er zijn genoeg zaalsport verenigingen waar je in de winter lid van kunt worden of ga gewoon naar de sportschool. Door te blijven sporten houd je je energie inname en-verbruik in balans en kom je als het goed is niet te veel aan. Bovendien is het een heerlijke remedie om je fit te voelen en vol energie de winter door te komen.

 

Mineralen (en spoorelementen) zijn stoffen die voorkomen in de natuur (in de aardbodem, planten en dieren) en ze worden gebruikt als bouwstoffen voor het menselijk lichaam. Mineralen worden dus niet door het lichaam zelf aangemaakt, we moeten ze  binnenkrijgen via onze voeding. In deze post zullen we de vijf meest bekende mineralen stuk voor stuk onder de loep  nemen en de belangrijkste functies en bronnen op een rij zetten. Ben je juist op zoek naar informatie over vitamines lees dan de aparte post over vitamines.

  1. Calcium
  2. Jodium
  3. Kalium
  4. Natrium
  5. IJzer

Calcium

Waar heb je calcium voor nodig?

Calcium is vooral een bouwstof voor je botten en je gebit.

Waar zit calcium in?

Calcium zit vooral in zuivel, melk en kaas. Daarnaast bevatten sommige groenten ook calcium: bloemkool, boerenkool, postelein en spinazie.

Wat gebeurt er als je te weinig calcium binnenkrijgt?

Nederlanders krijgen over het algemeen voldoende calcium binnen via zuivelproducten. Als dat niet zo is kun je last krijgen van botontkalking of in een ernstig geval van spierkrampen.

Waar heb je jodium voor nodig?

Jodium is nodig voor de schildklierhormonen. Schildklierhormonen houden de stofwisseling in het lichaam op peil en ze zorgen voor groei van kinderen. Ook zijn ze onmisbaar bij ontwikkeling van het zenuwstelsel.

Waar zit jodium in?

De Nederlandse bodem is in principe jodiumarm. Daarom wordt jodium toegevoegd aan ons zout: JoZo zout, wat weer gebruikt wordt voor het bakken van brood. Van nature komt jodium voor in zeevis en zeewier.

Wat gebeurt er als je te weinig jodium binnenkrijgt?

Bij een tekort aan jodium kun je last krijgen van een traag werkende stofwisseling en schildklierverdikking (struma).  Kinderen kunnen groeiachterstand oplopen en last hebben van verminderd leervermogen op school.

Waar heb kalium voor nodig?

Kalium speelt een rol in de vochthuishouding van ons lichaam. Het zorgt er o.a. voor dat spieren samen kunnen trekken en het helpt de bloeddruk te reguleren.

Waar zit kalium in?

Kalium zit vooral in groenten en fruit zoals bessen en bananen. Daarnaast zit het ook in brood, aardappelen, noten, melk en vlees.

Wat gebeurt er als je te weinig kalium binnenkrijgt?

Een kalium tekort komt niet zo vaak voor. Alleen bij bijvoorbeeld langdurige diarree en braken kun je last krijgen van verminderde eetlust, misselijkheid, lusteloosheid en in zeer ernstige gevallen hartritmestoornissen.

Waar heb je natrium voor nodig?

Natrium is van belang voor een goede balans in de vochthuishouding van ons lichaam. Samen met Kalium zorgt het ervoor dat de bloeddruk gereguleerd wordt en en dat de spieren samen kunnen trekken.

Waar zit natrium in?

Natrium komt in veel, zo niet bijna alle, voedingsmiddelen voor. Het zit ook in zout.

Wat gebeurt er als je te weinig natrium binnenkrijgt?

De kans is maar klein dat je te weinig kalium binnenkrijgt (eerder te veel). Alleen bij ernstige diarree kun je uitdrogen, last krijgen van spierzwakte en gebrek aan eetlust.

Waar heb je ijzer voor nodig?

Ijzer is van groot belang bij de vorming van hemoglobine. Hemoglobine zorgt voor het zuurstoftransport in het bloed.

Waar zit ijzer in?

IJzer zit vooral in bladgroenten zoals spinazie, volkorenbrood, appelstroop, rookvlees, leverworst, gedroogd fruit zoals vijgen en noten zoals amandelen.

Wat gebeurt er als je te weinig ijzer binnenkrijgt?

Als je te weinig ijzer binnen krijgt, kun je last krijgen van bloedarmoede. Ook kun je last krijgen van vermoeidheid, rusteloosheid, bleekheid, apathie en verminderde weerstand. Het lichaam kan ijzer beter opnemen als het samen met een vitamine C rijk product wordt gegeten, bijvoorbeeld een glas vers geperst sinaasappelsap bij een volkoren boterham.

Vitamines en mineralen zijn onmisbare voedingsstoffen voor de mens. Ieder heeft zijn specifieke functie. In deze post zullen we de vitamines stuk voor stuk onder de loep nemen en de belangrijkste functies en bronnen op een rij zetten. Voor de mineralen doen we hetzelfde in een aparte post.

Soorten vitamines

Vitamines kunnen als volgt ingedeeld worden:

  • Vitamines die oplosbaar zijn in vet. Dit zijn de vitamines A, D, E en K
  • Vitamines die oplosbaar zijn in water. Dit zijn de overige vitamines zoals vitamine B en C

In vet oplosbare vitamines

Vitamine A (Retinol)

Waar heb je het voor nodig?
Vitamine A heb je onder andere nodig voor het goed functioneren van de ogen, voor gezond haar, een gezonde huid en tandvlees. Ook is vitamine A belangrijk voor een goede weerstand tegen ziekten.

Waar zit het in?
Vitamine A zit van nature in dierlijke producten zoals eieren, lever, kaas, orgaanvlees en melk(producten). Daarnaast wordt het toegevoegd aan margarine en halvarine.

Wat gebeurt er als je te weinig vitamine A binnenkrijgt?
Als je langere tijd te weinig vitamine A binnenkrijgt kun je last krijgen van nachtblindheid, een ruwe huid (bijvoorbeeld de kippenvelhuid op je bovenarmen en bovenbenen) en dof haar.

Vitamine D  (Cholecalciferol)

Waar heb je het voor nodig?

Vitamine D heb je onder andere nodig voor stevige botten, voor je spieren en voor een goede weerstand.Het zorgt ervoor dat calcium goed wordt opgenomen uit de voeding. Vitamine D is nodig om botontkalking (osteoporose) zo weinig mogelijk kans te bieden.

Waar zit het in?

Vitamine D vind je terug in vette vis, melk, eieren, vlees, boter, halvarine en margarine. Het menselijk lichaam maakt zelf ook, met behulp van zonlicht vitamine D aan.

Wat gebeurt er als je te weinig vitamine D binnenkrijgt?

Als je te weinig vitamine D binnenkrijgt of aanmaakt loop je risico op o.a. botontkalking en een zwak gebit. Hele jonge kinderen kunnen te maken krijgen met de Engelse Ziekte (rachitis).

Lees meer over vitamine D.

Vitamine E (Tocoferol)

Waar heb je het voor nodig?

Vitamine E speelt een belangrijke rol als antioxidant in ons lichaam. Zo beschermt het ons lichaam tegen schade door oxidatie van onverzadigde vetzuren in de (bloed)cellen en in de celwand, de bloedbaan en de weefsels.

Waar zit het in?

Voedingsmiddelen waar vitamine E in voorkomt zijn onder andere brood, pinda, noten, plantaardige oliën (bijvoorbeeld zonnebloemolie), dieethalvarine en groente en fruit.

Wat gebeurt er als je te weinig vitamine E binnenkrijgt?
Een tekort aan vitamine E komt niet zo vaak voor.

Vitamine K (fylochinon)

Waar heb je het voor nodig?
Je hebt vitamine K nodig voor een goede bloedstolling en bij de aanmaak van botten.

Waar zit het in?

Een groot deel van de vitamine K wordt door je lichaam zelf aangemaakt uit bacteriën in de dikke darm. Daarnaast komt het voor in plantaardige producten zoals graan, aardappelen, fruit, groene bladgroenten en kool. Ook in vlees,  eieren en melk komt vitamine K voor.

Wat gebeurt er als je te weinig vitamine K binnenkrijgt?

Een tekort aan vitamine K komt niet zoveel voor, behalve bij langdurig gebruik van antibiotica. In dat geval kan je last krijgen van vertraagde bloedstolling.

In water oplosbare vitamines

Vitamine B

Vitamine B is een verzamelnaam voor 8 verschillende vitamines, ook wel vitamine B complex genoemd.

Waar heb je het voor nodig?

  • B1: hersenen en zenuwfucties, concentratie
  • B2: energie bij vermoeidheid, ogen, gezonde huid
  • B3: hersenen en zenuwfuncties, concentratie, energie bij vermoeidheid
  • B5: helpt bij stress en vermoeidheid. Vorming van hormonen. Herstellend vermogen van de huid
  • B6: energievoorziening in de spieren. Stofwisseling van o.a. eiwitten
  • B8: groei van huid, haar en nagels. Vrijmaken van energie in het zenuwstelsel
  • B11: groei van de ongeboren baby, energie bij vermoeidheid (B11 is hetzelfde als foliumzuur).
  • B12: aanmaak van rode bloedcellen, bij vermoeidheid

B Vitamines zijn essentieel voor een goed verloop van de stofwisseling van eiwitten, vetten en koolhydraten. Ook zijn ze nodig voor je huid, haar, nagels, ogen, spijsvertering en zenuwstelsel.

Waar zit het in?
Vitamine B vind je vooral terug in volkorenbrood, aardappelen, peulvruchten, vlees, vis, kaas, bladgroente en fruit.

Wat gebeurt er als je te weinig vitamine B binnenkrijgt?
Als je te weinig vitamine B binnenkrijgt loop je kans last te krijgen van onder andere vermoeidheid, ontstoken mondhoeken, kloofjes in de lippen, prikkelbaarheid en maag- en darmklachten.

Vitamine C (ascorbinezuur)

Waar heb je het voor nodig?

Vitamine C is erg belangrijk voor een goede weerstand, het is nodig voor een goede wondgenezig en de vorming van bindweefsel. Daarnaast helpt vitamine C om ijzer uit de voeding beter op te kunnen nemen. Steeds vaker blijkt dat vitamine C een belangrijke antioxidant kan zijn, waarvan men denkt dat het je beschermt tegen hart- en vaatziekten.

Waar zit het in?

Vitamine C zit vooral in aardappelen, groenten en (citrus)fruit. Vooral in zwarte bessen, aardbeien, kool, tomaten en paprika zit veel vitamine C.

Wat gebeurt er als je te weinig vitamine C binnenkrijgt?

Als je te weinig vitamine C binnenkrijgt, kan dat vooral gevolgen hebben voor je weerstand. Ook kun je last krijgen van slapeloosheid, vermoeidheid, bloedend tandvlees en in een extreem geval scheurbuik.

Lees meer over vitamine C.

Dat sporten helpt om je lichamelijk fitter, gezonder en ook slanker te laten worden, dat wisten wel al. Maar dat het ook goed is voor je geestelijke gezondheid, dat is nieuw(er).

Van sporten wordt je zowel lichamelijk als geestelijk fitter

Uit recent onderzoek van het Trimbos Instituut blijkt namelijk dat mensen die regelmatig bewegen minder last hebben van allerlei psychische aandoeningen en stoornissen zoals depressie, verslaving en fobieën.  Een paar uurtjes bewegen per week is al voldoende om de kans op een psychische stoornis met 50% af te laten nemen.

Nog een goede reden om lekker te sporten.  Het is om zoveel redenen goed voor je!

Al jaren is het meest populaire goede voornemen: afvallen! Na een gezellige en calorierijke decembermaand, vol gezellige etentjes en borrels neemt half Nederland zich voor om af te gaan vallen. Massaal starten we met detoxen, calorieën tellen, vasten, Sonja Bakker, de Hormoonfactor en wat niet meer.  Lang houden we het meestal niet vol, want veel diëten kennen toch de nodige restricties en met alle nieuwjaarsborrels in het verschiet vallen die bepaald niet mee. Sommigen zetten wel door, zien flink af en verliezen in korte tijd veel gewicht. Maar dan komt het moeilijkste: volhouden en de kilo’s er af hoúden.

Waarom is het lastig een dieet vol te houden?

Op dit punt gaat het jammer genoeg heel vaak weer verkeerd. Glunderend van trots gooi je na een tijdje de laatste restjes Modifast weg of bezoek je je laatste Weight Watchers bijeenkomst en je ziet de toekomst zonnig en slank tegemoet.  Nu komt het moeilijkste: de kilo’s zijn er af en je gaat er van uit dat die kilo’s er wel vanaf blijven. Niets is minder waar, want als je helemaal niets verandert aan je oorspronkelijke voedingspatroon vliegen de kilo’s er snel weer aan. Doodzonde. Je hebt namelijk helemaal niets gedaan aan de oorzaak van het probleem. Dik ben je niet zomaar geworden. Meestal is het een combinatie van te veel (ongezond) eten in combinatie met (te) weinig beweging.  Doe je daar niets aan, dan is de kans groot dat blijvend afvallen niet lukt. Mijn advies is dus het probleem aan te pakken door… gezond te blijven eten en te gaan bewegen. Niet tijdelijk, maar permanent. Klinkt simpel nietwaar?

Koffie heeft geen goed imago. Het is slecht voor je maag, het is verslavend, bloeddrukverhogend,  vochtafdrijvend en je adem gaat er onfris van ruiken. Toch is koffie ook best wel gezond. Waarom?

Gezondheidsvoordelen van koffie

  • Antioxidanten: Uit onderzoek blijkt dat in koffie behoorlijk wat antioxidanten zitten. Antioxidanten kunnen ons lichaam beschermen tegen vrije radicalen door die als het ware te neutraliseren. Ze kunnen helpen om hart- en vaatziekten, kanker en vroegtijdige veroudering te voorkomen Het maakt niet uit of je melk aan de koffie toevoegt of cafeïne vrije koffie drinkt.
  • Cafeïne: Koffie bevat cafeïne, dat staat bekend om zijn stimulerende werking. Je wordt er wakker en alert van. Pas op, want te veel cafeïne maakt je hyper, rusteloos en je kunt er last van hoofd- en maagpijn van krijgen.
  • Kalium en magnesium: Koffie bevat zowel kalium als magnesium, wat mogelijk het bloeddruk verhogende effect van koffie kan tegengaan.
  • Pijnstiller:  Cafeïne zit in koffie en vind je vaak terug in pijnstillers zoals paracetamol en ibuprofen en dat is zo omdat cafeïne de pijnstillende werking  ervan ondersteunt. Dat is ook precies de reden dat een kop koffie soms helpt als je hoofdpijn hebt.
  • Geen calorieën: In koffie zonder suiker en/of melk zitten geen calorieën, want het bevat geen eiwitten, koolhydraten en vetten. Je zult dus niet dik van een kop koffie worden.
  • Vitamine B3:  Wist je dat je door dagelijks 5 kopjes koffie te drinken al ongeveer 15% van je dagelijkse behoeft vitamine B3 binnenkrijgt? Vitamine B3 is  belangrijk voor energievoorziening van lichaamscellen en de werking van  het zenuwstelsel. Ook is het belangrijk voor een gezonde huid.
  • Voedingsvezels: Veel mensen weten wel dat voedingsvezels vooral in volkoren producten, groenten en fruit zitten. Maar wist je dat koffie ook voedingsvezels bevat? Drink je ongeveer 5 kopjes koffie per dag, dan zit je al aan 7,5 tot 10% van de aanbevolen hoeveelheid voedingsvezels per dag. Het maakt overigens wel uit of je instant (oplos) koffie drinkt of espresso: De hoeveelheid voedingsvezels is het grootst in oploskoffie, gevolgd door espresso en filterkoffie.

Positieve effecten van koffie

Koffie is dus minder slecht dan je misschien denkt. Sterker nog: het is uiteindelijk een natuurlijk product en daarom bevat het ook veel goede stoffen voor het menselijk lichaam. Uit onderzoek is gebleken dat een maximum van 400mg cafeïne (4-5 kopjes koffie) per dag nog acceptabel is. Ben je zwanger, doe dan rustiger aan met koffie. Houd het dan bij 1 kop koffie per dag. Ook als je niet zwanger bent, is het verstandig om maximaal een paar kopjes koffie per dag te drinken.