Veel Nederlandse kinderen zijn te zwaar en het worden er steeds meer. Er zijn nu twee keer zoveel kinderen met overgewicht vergeleken met twintig jaar geleden en men verwacht dat er steeds meer dikke kinderen bij komen.  De oorzaak van het overgewicht zit hem niet alleen in het feit dat kinderen anders en meer zijn gaan eten, ze bewegen ook nog eens veel minder door veel televisie kijken en gamen. Als dit niet verandert zijn de gevolgen over een tijdje niet meer te overzien. Als we zo doorgaan, behoren wij Nederlanders binnen afzienbare tijd tot de dikste Europeanen en zullen we veel meer te maken krijgen met allerlei gezondheidsklachten zoals hart- en vaatziekten en suikerziekte.

Als ouder kun je voorkomen dat je kind te dik wordt en dat hij of zij daar zijn hele leven last van heeft. In dit artikel lees je wat je kunt doen.

Bewegen en buitenspelen

Zorg ervoor dat kinderen elke dag 1 – 1,5 uur bewegen of buitenspelen want daarmee verbranden ze veel energie. Tips:

  • Breng kinderen met de fiets of lopend naar school en laat de auto staan
  • Boodschappen doen, ook liever lopen of met de fiets en niet met de auto
  • Ga er in het weekend of op woensdagmiddag op uit: naar het zwembad, een stuk fietsen of naar een speeltuin
  • Meld je kind aan bij een sportclub of informeer bij de gemeente of er gratis sportactiviteiten georganiseerd worden
  • Elke dag een uurtje buiten spelen, liefst nog meer

Elke dag ontbijten

Zorg ervoor dat je kind elke dag een gezond ontbijt krijgt. Het ontbijt is een belangrijke maaltijd. Het is de maaltijd die voedingsstoffen levert om de dag energiek te beginnen na een nacht slapen. Ook voorkomt ontbijten dat kinderen halverwege de ochtend gaan snoepen omdat ze trek krijgen. Tips:

  • Tijd is geen excuus: zet de wekker 10 minuten eerder en maak een ontbijt voor het het gezin
  • Zet ’s avonds alles zoveel mogelijk klaar voor de volgende morgen
  • Heeft je kind direct na het opstaan écht geen trek, probeer dan wat fruit, yoghurt of een smoothie.

Frisdrank en vruchtensap

In frisdrank en vruchtensap zit veel suiker. Van suiker word je dik en het is ook nog eens slecht voor je tanden. Beperk daarom frisdrank en vruchtensap.

  • Geef kinderen water in plaats van frisdrank.
  • Geef alleen frisdrank bij speciale gelegenheden zoals feestjes en bij feestdagen
  • Af en toe een héél klein scheutje siroop bij het water is geen probleem
  • Kruidenthee zonder suiker en (karne)melk  zijn ook prima alternatieven
  • Liever ook geen light frisdrank in verband met de kunstmatige zoetstoffen die daar in zitten

Televisiekijken en gamen

Kinderen die veel tv kijken en gamen bewegen minder en verbruiken daardoor minder energie vergeleken met kinderen die meer bewegen en sporten.  Toch zijn de TV en de spelcomputer verleidelijk want een TV of spelcomputer is soms een erg fijne ‘stille’ babysitters.

  • Maak afspraken met je kind, schrijf ze op: bijvoorbeeld ‘niet meer dan 2 uur per dag televisie kijken en computeren‘ en vooral: houd je aan de afspraken
  • Geen televisie of computer op de slaapkamer van het kind, want dan heb je helemaal geen zicht meer op het kijk- en gamegedrag
  • Eet gezellig aan tafel en niet voor de televisie

Is jouw kind te dik?

Wil je weten of je kind te dik is, check het hier dan.

Het Amerikaanse Center of Science in the Public Interest (CSPI) publiceerde een lijst voedingsmiddelen die gedurende de afgelopen jaren voor de meeste ziekmeldingen hebben gezorgd in de VS.

Top 10 ziekmakende voedingsmiddelen

  1. Bladgroenten zoals ijsbergsla, spinazie en groene kool (363 uitbraken met 13.568 ziektemeldingen vaak veroorzaakt door het norovirus:  misselijkheid, braken, hoofdpijn, buikpijn, diarree, maagkrampen, spierpijn en koorts. Deze groenten kunnen ook de e-coli bacterie bevatten, deze bacterie kan levensbedreigende ziekten veroorzaken.)
  2. Eieren (352 uitbraken met 11.163 ziektemeldingen vaak veroorzaakt door salmonella)
  3. Tonijn (268 uitbraken met 2.341 ziektemeldingen vaak veroorzaakt door scombrotoxine wat hartkloppingen, huidaandoeningen, hoofdpijn, maagkrampen, diarree en slechtziendheid  kan veroorzaken.)
  4. Oesters (132 uitbraken met 3.409 ziektemeldingen, vaak veroorzaakt door het norovirus en soms door vibrio dat kan leiden tot cholera)
  5. Aardappels (108 uitbraken met 3.659 ziektemeldingen, vooral veroorzaakt door salmonella en de e-coli bacterie)
  6. Kaas, voornamelijk zachte kazen zoals feta, brie en camembert die Listeria kunnen bevatten en kunnen leiden tot een miskraam bij zwangere vrouwen. Ook ouderen en mensen met een zwakke gezondheid kunnen er ziek van worden.  (83 uitbraken met 2.761 ziektemeldingen )
  7. Roomijs (74 uitbraken met 2.594 ziektemeldingen, voornamelijk veroorzaakt door salmonella afkomstig van rauwe eieren in het ijs.)
  8. Tomaten (31 uitbraken met 3.292 ziektemeldingen, vooral veroorzaakt door salmonella en norovirus.)
  9. Kiemgroenten zoals spruitjes (31 uitbraken met 2.022 ziektemeldingen, vooral veroorzaakt door almonella en de e-coli bacterie)
  10. Bessen en fruit zoals aardbeien en blauwe bessen (25 uitbraken met 3.397 ziektemeldingen, veroorzaakt door de parasiet Cyclospora, die zorgt voor diarree, kramp, vermoeidheid, gewichtsverlies en braken en waar je alleen met een antibiotica kuur vanaf komt.)

Topje van de ijsberg

Volgens het CSPI is dit slechts het topje van de ijsberg omdat niet alle gevallen worden gemeld. Men vraagt in ieder geval om grondige herziening van de Amerikaanse wetgeving voor wat betreft voedselveiligheid en een actievere opstelling van de Food and Drug Administration (FDA) om dergelijke uitbraken zoveel mogelijk te voorkomen.

Hygiëne in de keuken

Om te voorkomen dat je zelf ziek wordt van deze producten is goede hygiëne (in de keuken) van belang. Was producten goed, bewaar ze op de juiste (koele) plaats en zorg dat je ze goed bereidt en verhit.

Op 11 november wordt in sommige delen van Nederland Sint Maarten gevierd. Kinderen gaan met lampionnen langs de deuren, zingen een Sint Maarten liedje en krijgen dan snoep of fruit.  Na afloop hebben de kinderen vaak een tas vol snoep. Niet erg gezond want kinderen worden er dik van en ze krijgen gaatjes in de tanden.

Welk snoep je het beste kunt uitdelen is elk jaar dan ook weer een lastige vraag.

Light snoep

Naast de ‘normale’ variant is er vaak ook een ‘light’ variant van sommige snoepsoorten. Meestal is die suikervrij. De suiker in het snoepgoed is vervangen door zoetstoffen zoals Isomalt, Maltitol, Sorbitol en Sucralose en daarmee bespaar je een flink deel van de calorieën. Dat is op zich goed nieuws, alleen zijn die kunstmatige zoetstoffen helaas niet zo gezond, want je kan er allerlei vervelende buikklachten van krijgen.

Light snoep is helaas niet zo’n gezonde optie. Wat dan wel?

Verantwoorde traktaties

Hier wat suggesties voor verantwoordere traktaties:

  • Een doosje rozijntjes
  • Een stuk fruit
  • Een fruitlolly (stukjes ingepakt fruit op een prikker)
  • Zelfgemaakte fruitsnoepjes
  • Minizakje zelfgemaakte popcorn
  • Kleine zelfgebakken koekjes van havermout, fruit en noten

Eet jij wel eens leverworst of cervelaat op brood? In 2009 deed De Consumentenbond onderzoek naar het zoutgehalte en de hoeveelheid verzadigd vet in leverworst en cervelaatworst. Het zal je niet verbazen, maar hieruit bleek dat in dit soort vleeswaren zoveel verzadigd vet en zout zitten, dat je ze beter niet al te vaak kunt eten. In dit artikel lees je hoe het precies zit en wat de alternatieven voor leverworst en cervelaat zijn.

Verzadigd vet in leverworst en cervelaat

In totaal onderzocht de Consumentenbond in de vleeswarentest 11 merken leverworst en 11 merken cervelaat. Wat bleek: niet 1 merk voldoet aan de norm die het Voedingscentrum hanteert als het over verzadigd vet gaat. Volgens die norm mag er maximaal 1,2 gram verzadigd vet in vleeswaren zitten. Alle merken scoren ook nog eens véél slechter dan de norm van het Voedingscentrum. De leverworst van Kips en de cervelaat van Plus maken het bontst, daar zit maar liefst 2,9  en 4,5 gram verzadigd vet in. Meer dan 2 keer zo veel! Linera en Weight Watchers kwamen er nog redelijk goed uit. Maar dat is niet zo gek omdat dat light producten zijn.

Zout in leverworst en cervelaat

Ook over het zoutgehalte in leverworst en cervelaat waren de onderzoekers niet erg te spreken. Het zoutgehalte in leverworst valt nog mee vergeleken met cervelaat. De hoeveelheid zout loopt uiteen van 0.47 gram in de leverworst van Kroon tot 0.68 gram in die van Lidl.  In cervelaat daarentegen zit enorm veel zout. Vooral de cervelaatworst van Albert Heijn is heel zout: 1.05 gram per portie. Aanbevolen wordt niet meer dan 6 gram zout per dag te eten en dan gaat het wel heel hard als je al 1 boterham met cervelaat eet.

Alternatieven voor leverworst of cervelaat

Leverworst en cervelaat zijn dus niet bepaald gezond.  Maar wat kies je dan? Wat zijn goede alternatieven voor een boterham met leverworst of cervelaat?  In het volgende overzicht vind je een paar opties.

Omschrijving calorieën Totaal vet (gr) Verzadigd vet (gr)
Cervelaatworst 60 5 2
Leverworst 45 4 1
Filet américain 30 1 0
Kipfilet 25 1 0
Rosbief bereid 25 1 0
Ossenworst 20 1 0
Gegrilde achterham 15 1 0
Rookvlees 15 1 0
Varkensfricandeau 25 0 0

Het is duidelijk dat je je boterham veel beter kunt beleggen met wat gegrilde achterham, filet americain of rosbief. Veel minder calorieën, vet en misschien nog wel het belangrijkste in dit hele verhaal: verzadigd vet.

Bron: nu.nl

Veel mensen hebben hem nog wel ergens in een keukenkastje of op zolder staan: de römertopf, oftewel de Romeinse pot van klei, waar je allerlei gerechten in de oven mee kunt bereiden.  Vooral in de jaren 70 was koken met de römertopf  een ware rage en begin deze eeuw heeft de romeinse stoofpot een revival doorgemaakt.  Op dit moment is hij helaas weer  iets minder populair en lijkt het of de tajine en de slowcooker het gewonnen hebben.  Maar zoals het vaak gaat met goede dingen, is de verwachting dat de römertopf  wel weer terug komt. Let maar op, over een tijdje zullen kookwinkels weer vol met de romeinse stoofpotten liggen. Waarom eigenlijk en wat verklaart de steeds terugkerende populariteit van de römertopf toch?

Gezond

Om te beginnen is koken in de römertopf gezond.  Voor gebruik leg je de ovenschaal eerst tien minuten in het water, waardoor de schaal  water opneemt. In de warmte van de oven zal dit water verdampen en stoom je als het ware de ingrediënten gaar in de römertopf. Er is dus helemaal geen vet, boter of olie nodig. Scheelt toch behoorlijk wat calorieën. Ook is het gezond omdat vitaminen en mineralen goed behouden blijven doordat je het eten stoomt.

Gemakkelijk

Je doet alle gewenste ingrediënten in de römertopf, desgewenst met kruiden, plaatst hem in de oven en even later is je maaltijd klaar. Ideaal als je gasten krijgt, want lang in de keuken staan is er niet bij.

Lekker

Je kunt eindeloos variëren met de römertopf, want je kunt hem gebruiken voor vis, vlees, soepen en zelfs voor toetjes. Römertopf gerechten zijn vaak heel lekker omdat alle smaken goed kunnen mengen tijdens de bereiding.  Als je zowel vlees als vis in de römertopf maakt, dan is het wel handig om voor allebei een aparte te gebruiken. Anders zou je vlees wel naar vis kunnen gaan smaken.

Römertopf recepten

Mijn favoriete gerecht uit de römertopf  is Kip uit de römertopf.  Een smaakvol gerecht met veel groenten en kip. Op internet kun je ook veel recepten vinden, gewoon even Googlen.

Römertopf kookboeken

Veel speciale römertopf kookboeken zijn er niet te vinden en dat heeft waarschijnlijk te maken met de populariteit van de römertopf.  Twee goede kookboeken die ik je kan aanraden:

  • Gezond en zuinig koken met de römertopf van Ria van Eijndhoven. Dit is één van de eerste kookboekjes speciaal voor de römertopf  gemaakt. Het boekje ziet er gedateerd uit en dat zijn de gerechten ook best wel.  Maar het geeft je wel een goed idee van wat er allemaal kan.
  • Koken met de römertopf en andere potten van Kathryn Hawkins.   Dit is de meest moderne van de twee. Je vindt er vooral een aantal goede visgerechten en desserts.

Ik krijg vaak de vraag: als ik fruit eet, wat kan ik dan het beste nemen als ik het meest gezonde fruit wil nemen? Het algemene advies is om 2 stuks fruit per dag te eten. Maar er is veel keus, en sommige fruitsoorten zijn nu eenmaal lekkerder dan andere. Daarom in dit artikel antwoord op de vraag Wat is het meest gezonde fruit.

Voedingswaarde van fruit

Laten we eerst eens kijken naar de voedingswaarde van een aantal verschillende vruchtensoorten. We kijken daarbij naar:

  • Energiegehalte, de calorieën per stuk of per schaaltje
  • Koolhydraten
  • Vezel (belangrijk voor een goede darmwerking, goed voor bloeddruk en cholesterolgehalte en geven een verzadigd gevoel)
  • Natrium (is o.a. nodig voor evenwicht in onze vochthuishouding en samen met kalium voor regeling van onze bloeddruk)
  • Kalium (helpt o.a. bij de vochthuishouding, voor het samentrekken van spieren en het regelen van onze bloeddruk)
  • Vitamine A (o.a. voor de huid, het haar, de ogen en helpt bij een goede weerstand)
  • Vitamine C (zorgt o.a. voor een goede wondgenezing, helpt bij een goede weerstand)

Grote verschillen in voedingswaarde van soorten fruit

In het overzicht is duidelijk te zien dat er grote verschillen zijn tussen de fruitsoorten. Wil je het liefst een stuk fruit met zo min mogelijk calorieën, dan kies je een passievrucht. Daar zitten maar  slechts 6 kcal in.  In een banaan of een schaaltje kersen zitten de meeste calorieën.  Het kaliumgehalte van die kersen wordt door geen enkel ander stuk fruit geëvenaard. De meeste vitamine C zit in een schaaltje aardbeien, een sinaasappel of een kiwi. Veel minder vitamine C zit dan weer in een abrikoos. Maar ja, die levert dan wel weer veel vitamine A.

Wat is het meest gezonde fruit?

Calorieën in fruit

  • Veel calorieën zitten in : kersen, banaan, mango
  • Weinig calorieën zitten in: passievrucht, abrikoos

Koolhydraten in fruit

  • Veel koolhydraten zitten in kersen, banaan, mango, druiven
  • Weinig koolhydraten zitten in passievrucht, abrikoos, mandarijn, bosbessen, aardbeien

Voedingsvezels in fruit

  • Veel voedingsvezels zitten in: bosbessen, frambozen
  • Weinig voedingsvezels zitten in: passievrucht, abrikoos, meloen, mandarijn

Natrium in fruit

  • Veel natrium zit in: meloen
  • Weinig natrium zit in: abrikoos, druiven, ananas, kersen, sinaasappel, frambozen

Kalium in fruit

  • Veel kalium zit in: kersen, banaan
  • Weinig kalium zit in: passievrucht

Vitamine A in fruit

  • Veel vitamine A zit in: mango, mandarijn, abrikoos
  • Weinig vitamine A zit in: aardbeien, bosbessen, ananas

Vitamine C in fruit

  • Veel vitamine C zit in: kiwi, sinaasappel, aardbeien
  • Weinig vitamine C zit in: abrikoos, passievrucht, druiven

Variëren met fruit

Zoals je ziet komen veel fruitsoorten bij de verschillende vitaminen en mineralen soms bij ‘veel’ en soms bij ‘weinig’ voor. Dat betekent dat afwisseling enorm belangrijk is. Er is niet één goed of het beste stuk fruit. Door zoveel mogelijk af te wisselen krijg je alle belangrijke vitaminen en mineralen binnen en profiteer je er optimaal van.

Eén van de grote voordelen van fruit is dat er geen vet in zit. Vergeleken met bijvoorbeeld een koekje is het in dat opzicht dus een heel geschikt tussendoortje. Fruit is ook erg lekker in yoghurt of op de boterham (plakjes banaan of wat aardbeien). Daarnaast kun je heerlijke smoothies maken in de blender met verschillende fruitsoorten, eventueel wat vruchtensap of magere yoghurt. Kinderen vinden dat vaak heerlijk en krijgen “ongemerkt” toch hun dagelijkse portie fruit binnen.

Fruit van het seizoen

Als je fruit van het seizoen kiest is de kwaliteit op dat moment het best. Ook is het fruit dan vaak voordeliger (er is namelijk veel aanbod op dat moment) en als het uit de buurt komt is het ook nog eens beter voor het milieu omdat de vruchten niet uit een warm land naar Nederland getransporteerd hoeven te worden.

In deze fruitkalender zie je per maand welke vruchtensoorten het beste te verkrijgen zijn in de supermarkt, bij de groenteman of op de markt. En kom je er dan nog niet uit, kies dan een keer voor fruit uit de diepvries.

Twijfel je of blauwe bessen gezond zijn of niet, lees dan dit artikel waarin ik je vertel waarom blauwe bessen super-gezond zijn.

Blauwe bessen voor goede weerstand

Dat bepaalde groenten (tomaat, broccoli, spruitjes, paprika etc) bijdragen aan een goede weerstand wisten we al. Hetzelfde geldt ook voor vette vis (zalm, makreel, haring) en noten (paranoten, amandelen). Maar wist je dat bepaalde vruchten en met name de blauwe bes ook in dit rijtje thuis hoort? In deze bes zit namelijk anthocyaan. De naam is afgeleid van het Grieks anthos (bloem) en kuaneos (donkerblauw). Anthocyanine is de kleurstof van de bes en werkt onder andere ontstekingsremmend, anti- verouderend, cholesterolverlagend en beschermend tegen verschillende ziekten. Eet die blauwe bessen dus volop!

Wat is het verschil tussen blauwe bessen en bosbessen?

De benamingen blauwe bessen en bosbessen worden door sommige mensen door elkaar gebruikt, want ze lijken wel een beetje op elkaar. Het zijn echter verschillende vruchten. Blauwe bessen zijn gecultiveerde bosbessen en dus door de mens veredeld. Koop wat je kunt krijgen. Ze zijn allebei net zo gezond en lekker. De maand augustus is blauwe bessen maand, dan vind je ze bij elke groenteboer en supermarkt. Buiten het seizoen vind je ze ook in het diepvriesvak van je supermarkt.

Blauwe bessen kun je uit het vuistje eten, maar ze zijn ook lekker door smoothies, yoghurt en bij ijs.

Voedingwaarde van blauwe bessen

In blauwe bessen zitten  dus boordevol antioxidanten, vooral veel vitamines A, B en C en belangrijke mineralen zoals magnesium en ijzer. Dit is het complete overzicht van de voedingswaarde van een portie blauwe bessen van 100 gram.

  • Koolhydraten: 14,5 gram
  • Eiwitten: 0,6 gram
  • Voedingsvezels: 6,6 gram
  • Calcium: 12 mg
  • IJzer: 16 mg
  • Vitamine A: 0,02 mg
  • Vitamine B complex: 0,35 mg
  • Vitamine C: 12 mg
  • Natrium: 4 mg
  • Kalium: 60 mg:
  • Magnesium: 5 mg
  • Calorieën:  75 kcal
Water 77.4 gr
Koolhydraten 14.5 gr
Eiwitten 0.6 gr
Vet 0.6 gr
Voedingsvezels 4.9 gr
Calcium 12 mg
Ijzer 2.5 mg
Vitamine A 0.02 mg
Vitamine B complex 0.35 mg
Vitamine C 12 mg
Natrium 4 mg
Kalium 60 mg
Fosfor 16 mg
Calorieën 67 kcal